تحلیل وب سایت شهرداری لار

تحقیق درس مطالعات فضای مجازی

محمدحسین آشنا

 

استاد مربوطه

دکتر سعید رضا عاملی

مقدمه

امروزه فضای مجازی نقش بسیار مهمی در ارائه خدمات توسط شرکت ها، موسسات و مراکز مختلف دولتی و خصوصی دارد. بسیاری از این مراکز در کنار خدماتی که به صورت حضوری ارائه می دهند، بخش هایی از فعالیت ها و وظایف خود را در فضای مجازی عرضه می کنند. بسیاری از مراکز خدمات رسانی نیز هستند که فقط به صورت مجازی در دسترس بوده و از راه دور با مخاطبین خود در تعامل هستند.  شرکت ها به همین دلیل به کارایی و زیبایی سایت های خود اهمیت بسیار می دهند و سعی می کنند رضایت مخاطبین خود را به بیشترین میزان ممکن جلب کنند.

                                               

.

تحلیل و ارزیابی وب سایت یکی از فعالیت هایی است که به منظور ارتقای سطح کیفی سایت ها و راحتی کاربر در استفاده و دریافت خدمات از آن ها صورت می گیرد. ارزیابی و تحلیل سایت بنا بر یک سری شاخص ها و معیار های معین انجام می شود. در این مقاله قصد داریم بر اساس این شاخص ها که در ادامه خواهد آمد، به تحلیل و بررسی سایت "شهرداری شهرستان لار"، واقع در استان فارس به نشانی اینترنتی www.larcity.ir بپردازیم.

 

روش تحلیل وب سایت

«در تحلیل وب سایت محتوا، خدمات، کاربرپسندبودن و آسانی استفاده از این خدمات برای کاربران مطالعه می شود.

این ارزیابی به دو شکل کمی یا کیفی انجام می شود:

·         در روش کمی از اعداد و شاخص ها برای ارزیابی استفاده می کنند.

·         در روش کیفی به شکل توصیفی و مقایسه ای با دیگر وب سایت ها مشاهدات خود را در قالب گزاره های خبری دقیق و تصاویر بیان می کند.

 

وب سایت ها به صورت کلی در دو مقوله کلان و سیزده زیرمقوله مختلف مطالعه می شوند:

الف) سنجه های مرتبط با محتوای اطلاعات:

1-       جهت گیری وب سایت

2-       محتوا

3-       به روز بودن

4-       فراداده ها

5-       خدمات

6-       صحت

7-       حریم خصوصی

8-       نظرات بیرونی

  

 

ب) سنجه های مرتبط با سهولت کاربردی:

 

1-       ساز و کارهای بازخورد

2-       دسترسی

3-       طراحی

4-       آسانی ناوبری سایت»(احمدی،1394)

 

همانطور که اشاره شد، در این یادداشت به بررسی و تحلیل سایت شهرداری لار بر اساس روش مذکور خواهیم پرداخت.

اما پیش از آن، تصویری کلی از نمای سایت را ارائه می دهیم:

اولین نکته ای که با ورود به سایت شهرداری لار توجه مخاطب را جلب می کند، ابعاد این سایت است که به نسبت صفحه ی نمایشگر،   کوچک تر است، و بنابراین، صفحه نمایشگر از دو طرف دارای مقدار زیادی فضای خالی است. قالب سایت شکلی ساده با تک رنگ آبی دارد. در قسمت بالا، سمت راست، آرم شهرداری لار به همراه همین نام درج شده است و کمی پایین تر جمله ای برای خوش آمدگویی به کاربر نوشته شده است: "به اولین خاستگاه حکومت اسلامی خوش آمدید." در سمت چپ، طبق معمول، قسمتی برای جستجو تعبیه شده است. کمی پایین تر، یک تصویر عریض می بینیم که شامل عکس میدان بزرگ شهر لار به نام میدان امام خمینی(ره) به همراه آدرس سایت شهرداری لار است.

پس از آن، برای توصیف باقی قسمت ها می توان کل سایت را به سه قسمت راست، میانه و چپ تقسیم کرد که در هر سمت، باکس هایی با عناوین مختلف تعبیه شده است. سمت راست، شامل سه باکس با نام های "آخرین اخبار، نظرسنجی و ماهنامه داخلی شهرداری و شورای اسلامی شهر لار" با نام "ایراهستان" است. در بخش میانه سایت ابتدا یک باکس بدون نام وجود دارد که شامل چند لینک مختلف از جمله "گالری عکس، اوقات شرعی، آب و هوا، ارسال به دوستان" و... است. سه بخش دیگر به ترتیب "راهکار های شهروندان، سخن شهردار و مقاله های شهر و شهروند" نام دارند. و بالاخره سمت چپ سایت نیز شامل این باکس ها است: "آخرین فعالیت ها و پروژه ها، پیام شهرداری، عکس هفته، مناقصه ها و مزایده ها و لینکستان"  علاوه بر بخش های مذکور، در بالاترین قسمت این سایت نیز مهم ترین لینک های داخل سایت که شامل معرفی شهر و شهرداری لار، پیشنهادات و انتقادات، راهنمای مراجعین و... است، مشاهده می شوند.

                                            

 

الف) بررسی محتوایی سایت

 

جهت گیری وب سایت:

همانطور که پیش تر اشاره شد، در قسمت بالای سایت بخشی با نام "شهرداری لار" وجود دارد که به معرفی و شرح وظایف شورای اسلامی شهر لار، شهردارو سایر معاونت ها به تفکیک می پردازد. یک نقطه منفی که در این قسمت به شدت جلب توجه می کند این است که تصویر پرسنلی مسئولین بعضی از معاونت ها قبل از شرح وظایف آن ها درج شده است، اما بعضی از معاونت ها ، فاقد عکس مسئول مربوطه خود هستند، که این، خود نوعی بی نظمی محسوب می شود. مهم تر این که، در قسمت معرفی شهردار، غیر از نام و نام خانوادگی او، هیچ گونه عکس پرسنلی و یا توضیح اضافه ای درباره مدرک تحصیلی، سوابق حرفه ای و...  وجود ندارد. همچنین، در قسمت معرفی اعضای شورای شهر، اسامی اعضا به همراه وظایفشان به صورت پیوسته و بدون فاصله آمده است، که این امر باعث عدم سهولت در خواندن متن می شود.

عدم وجود چارت سازمانی شهرداری نیز از دیگر نکات منفی است که بهتر است به بخش معرفی افزوده شود.

در همان قسمت بالایی سایت، بخش دیگری با عنوان "پایگاه اطلاع رسانی و اینترنت"  وجود دارد که اهداف این سایت را عنوان می کند. در متن این بخش آمده است: « این سایت با هدف اطلاع رسانی هرچه بیشتر مردم در قسمتهای معرفی واحدهای مختلف شهرداری ، معرفی شورا، معرفی شهرلار وارائه خدمات از طریق اینترنت به همشهریان و هموطنان گرامی ایجاد شده است.

همچنین واحد کامپیوترشهرداری لار به منظور ارائه خدمات مختلف به شهروندان گرامی در قسمتهای زیر اقدام به رایانه ای کردن واحدهای خود کرده است.

1- عوارض نوسازی  2- عوارض کسب و پیشه  3- عوارض خودرو  4- واحد حسابداری  5- واحد کارپردازی

امید است با ارسال پیشنهادات و انتقادات خود از طریق اینترنت ویا باشماره تلفن 137 خط ارتباط مردمی ما را در راه رسیدن به اهدافمان یاری رسانید.»

همانطور که پیداست، هدف اصلی تاسیس این سایت، اطلاع رسانی هر چه بیشتر در حوزه خدمات شهری است.

از دیگر بخش هایی که معمولا در یک سایت خوب دیده می شود، بخش "تازه ها" است، که به معرفی جدیدترین امکانات سایت و خدمات سازمان می پردازد. البته این نقص با وجود دو بخش آخرین اخبار و آخرین فعالیت ها و پروژه ها تا حد زیادی برطرف شده است.

نکته دیگر این که سایت، دستورالعمل خاصی را به مخاطب عرضه نمی کند، که البته به دلیل عدم پیچیدگی و تک بعدی بودن سایت، به نظر می آید که وجود چنین بخشی در این سایت ضروری نباشد.

 

محتوا:

 

از لحاظ تناسب محتوا با هدف سایت باید گفت که در مورد هدف اصلی، یعنی اطلاع رسانی به شهروندان، سایت مورد نظر در مجموع عملکرد قابل قبولی داشته است؛ هر چند طراحی نسبتا ضعیف و بدون جذابیت سایت احتمالا باعث عدم توجه مخاطب به سایت و به خاطر آوردن آن در بلند مدت می شود. اما در مورد هدف دیگری که در بخش اهداف سایت نیز آمده است، یعنی ارائه واحد های خدماتی رایانه ای، عملا چنین بخشی در سایت یافت نمی شود.

محتواهای سایت غالبا کاربردی و مرتبط با اهداف و فعالیت های شهرداری هستند، اما یک اشکال وارده این است که بعضی از لینک ها خالی و بدون محتوا هستند، و برخی دیگر هم "در حال ساخت" محسوب می شوند. برای مثال گالری عکس که اتفاقا به دلیل چند رسانه ای بودن و جذابیت از اهمیت بصری بالایی برخوردار است و به صورت بالقوه توان جذب مخاطب بالایی دارد ، عملا غیر قابل استفاده می باشد. بخش نظر سنجی نیز مانند  چندین بخش دیگر خالی است. اهمیت فعال بودن بخش نظرسنجی این است که نظرسنجی یک فعالیت تعاملی است که موجبات فعال بودن کاربر را فراهم می کند و باعث می شود کاربر خود را در بهبود وضعیت سایت و مهمتر از آن ارتقای فعالیت های شهرداری سهیم ببیند. دیگر بخش مهمی که قابلیت تعاملی بودن را داراست، قسمت "ارسال عکس" است که متاسفانه غیر فعال است.

 

اطلاعات موجود در سایت به هر دو صورت مستقیم و غیرمستقیم آمده اند.

 

 

 زبان کلی متون ، ساده و قابل فهم برای هر مخاطبی با هر سطح سوادی است. از عکس، به عنوان زبانی گویا استفاده شده است. در توضیح مناقصه ها و مزایده ها و فعالیت هایی که همراهی مردم را می طلبد، از ادبیاتی ساده و روان استفاده شده است. به عنوان نمونه می توان به متن زیر که مربوط به آگهی یک مزایده است اشاره کرد:

«شهرداری لار در نظر دارد دو باب سردخانه در میدان بار مرکزی یکی با تنظیمات دمای زیر صفر درجه و دیگری بالای صفر درجه هرکدام به مساحت 340 مترمربع شامل اتاق مدیریت و 5 اتاق و امتیاز آب و برق 30 کیلو واتی (سه فاز 20 آمپر) و یک خط تلفن ثابت از طریق آگهی مزایده به صورت اجاره ماهیانه طبق شرایط ذیل واگذار نماید. متقاضیان بایستی پیشنهاد خود را به همراه فیش سپرده شرکت در مزایده تا حداکثر 10 روز از تاریخ انتشار آگهی به دبیرخانه شهرداری تحویل نمایند.

شرایــــط :

1- حداقل قیمت اجاره بها ماهیانه هر کدام از سردخانه ها 000/000/30 ریال

2- متقاضیان بایستی مبلغ 000/000/36 ریال بابت سپرده شرکت در مزایده هر کدام از سردخانه ها به حساب 10004 بانک تجارت شعبه شهرداری واریز و فیش آنرا ضمیمه پیشنهاد به دبیرخانه شهرداری تحویل نمایید.

3- در صورت برنده شدن در مزایده و خودداری از انجام معامله، سپرده افراد از نفر اول تا سوم به نفع شهرداری ضبط خواهد شد.

4- شهرداری در رد یا قبول یک یا کلیه پیشنهادات مجاز و مختار خواهد بود.

5- کلیه هزینه های متفرقه از قبیل عوارض مالیات و هزینه درج آگهی در روزنامه ، برق مصرفی و غیره به عهده برنده مزایده می باشد.

 

 

محمدرضا قنبرنژاد

سرپرست شهرداری لار»

 

لحن موجود در سایت، حرفه ای محسوب می شود؛ زیرا از زبان غیررسمی تا حد ممکن پرهیز شده است. البته در جاهایی هم از زبانی غیررسمی و محلی استفاده شده است که قابل توجیه است: بخش هایی که مربوط به معرفی آداب و رسوم، تاریخ و فرهنگ لار است، نیازمند استفاده از یک سری کلیدواژه های محلی همراه با توضیح آن ها است. برای مثال در بخشی که به معرفی بازی های محلی لاری می پردازد، از یک سری اصطلاحات محلی استفاده شده است:

«لار همانند همه نواحی دیگر بازیها و سرگرمی های مخصوص به خود داردکه در اینجا بعضی از آنها را نام برده ایم:

1)یروق

2) گود بزرگ می کنند و یک سر کوزه بین این دو می نشانند و با سنگ به آن پرتاب می کنند اگر با تیر اول به یکی از گود ها خورد آن را برنده می گویند .

3) یک چی تَدَهِم قایم کن

4) چِشمَلکِلُوکِه مِرِدمَه

5)دار چَکُل

6) دارتوپا»

 

  یک مسئله دیگر که در زیرشاخه بحث زبان باید از آن یاد کنیم، یک زبانه بودن سایت است. زبان فارسی، تنها زبان موجود در این سایت محسوب می شود و امکان تغییر آن وجود ندارد.

لینک های موجود در سایت، در بخشی به نام "لینکستان" گردآوری شده اند. تقریبا تمامی لینک های موجود، مرتبط با این سایت هستند. البته وجود لینک هایی مثل "سایت سازمان سنجش و شهرداری اصفهان" عجیب و بی ربط به نظر می رسند.

آرشیو، یکی از بخش های قوی سایت به حساب می آید، که تقریبا برای تمامی باکس های مهم موجود در صفحه اصلی در قسمت پایین آن ها تعبیه شده است. البته نقطه ضعف بخش آرشیو، عدم وجود امکان عضویت در خبرنامه یا سیستم RSS است.

 

به روز رسانی

می توان به جرات گفت که یکی از نقاط ضعف اصلی سایت شهرداری لار، به روز نبودن آن است.با نگاهی به صفحه خانگی سایت به این نکته پی می بریم که ظاهرا آخرین مطلب مندرج در سایت مربوط به تاریخ 18/9/1393 است. به روز نشدن یک سایت در طولانی مدت به شدت به میزان مخاطبین آن لطمه وارد می کند، زیرا مخاطب فعال سایت، وقتی بعد از چندین بار مراجعه در روزهای متفاوت با هیچ محتوا یا حتی شکل جدیدی رو به رو نمی شود، به تدریج میزان بازدید خود از سایت را کاهش می دهد.  در این مورد به منظور جلوگیری از کاهش مخاطب پیشنهاد می شود که مدیریت سایت، بخش های جدیدی را به آن اضافه کند و در فواصل کوتاه تری به تولید محتواهای مفید، در زمینه های مربوط با فعالیت شهرداری بپردازد. پیشنهاد دیگر این که سایت باید به سمت هر چه بیشتر تعاملی شدن حرکت کند، به نحوی که مخاطب منفعل نبوده و در جریان مسائل مربوط به سایت دخالت کند.

 

 

خدمات

سایت شهرداری لار به این دلیل که تنها از جنبه ی اطلاع رسانی مشغول به فعالیت است، عملا امکانی برای خدمت رسانی به مخاطبین را دارا نیست، و این خود یک نقطه ضعف بزرگ سایت به حساب می آید. با وجود تاکید بر جنبه خدمت رسانی به عنوان یکی از اهداف سایت، جای تعجب دارد که این بخش عملا جایی در سایت ندارد.

 

صحت

اطلاعات گردآوری شده از لحاظ صحت نمره قبولی را دریافت می کنند، هر چند یک عیب بزرگ وجود دارد که باید برطرف شود، و آن این که بعضی از مطالب که به نظر می آید از محل دیگری کپی برداری شده اند، منبع خاصی ندارند. برای مثال قسمت "حکام و پادشاهان لار"، با این که مطلبی تاریخی است، فاقد منبع است.

اشتباهات نگارشی کم و بیش در متن یافت می شوند. دقت در نحوه استفاده از علائم نگارشی خیلی بالا نیست. یافتن غلط های املایی هم چندان دشوار نیست، هر چند نمی توان گفت که تعداد آن ها زیاد است.

حریم خصوصی

به نظر می آید تنها قسمتی که کاربر می تواند در آن فعال باشد، بخش "انتقادات و پیشنهادات و تماس با ما یا تماس با شهردار " باشد که در آنها تضمینی برای حفظ حریم خصوصی و رعایت آن داده نشده است.

نظرات بیرونی

 دو تصویر زیر به ترتیب مربوط به رتبه بندی سایت شهرداری لار در ایران و رتبه جهانی آن و سپس میزان حضور و مشارکت کاربران در این سایت است، که در وب سایت Alexa.com قابل مشاهده است.

همانطور که مشاهده می شود، رتبه سایت در میان سایت های ایرانی 136124 و در بین تمامی سایت های معتبر جهانی 2635025 است. میانگین مشاهده صفحات به نسبت هر بازدید کننده نیز 2.20 است.

 

ب) سنجه های مرتبط با سهولت کاربردی

ساز و کارهای بازخورد

در سایت شهرداری لار، درج نظر برای هیچ مطلبی امکان پذیر نیست، اما کاربران امکان ارسال انتقادات و پیشنهادات را در بخشی جداگونه دارند.

بخشی که با نام "ارتباط با ما" در سایت فعال است، هیچ گونه شماره تماسی ندارد و در آن فقط امکان ارسال پیام وجود دارد.  ظاهرا ساز و کاری برای دریافت پاسخ اینترنتی نیز- به غیر از ایمیل-  در نظر گرفته نشده است.

 

دسترسی

سرعت بارگذاری سایت بسیار بالاست. یکی از دلایل آن کمبود مطالب چندرسانه ای و سبک بودن طراحی سایت است. این اتفاق هم مزیت به حساب می آید و هم عیب.

آدرس این وب سایت نیز از طریق موتور های جستجو گر به راحتی قابل دسترسی است.

ضمنا آدرس مذکور (Larcity.ir)  هیچ گونه پیچیدگی خاصی ندارد و برای مخاطب به راحتی قابل یادآوری است. نقطه مثبت این آدرس این است که در آن از هرگونه علائمی مثل خط فاصله و امثال آن پرهیز شده است.

طراحی

طراحی سایت ساده و کاربردی است. اما جلوه زیادی ندارد و از طریق ظاهر نمی تواند مخاطبی را جذب کند. استفاده از تک رنگ آبی که به دلیل تیرگی بی روح و سرد به نظر می رسد، نقطه منفی سایت است.

غیر از تصویر بالای سایت که عکس میدان اصلی شهر لار است، عنصر بومی دیگری یافت نمی شود. طراحی تقریبا هیچ نکته جالب توجهی ندارد و به نظر می رسد در ساخت آن اهمال شده است.

 در حالی که فونت زیبا یکی از مهم ترین عناصر برای جذب مخاطب به مطالب است، در مورد فونت استفاده شده در این سایت قطعا هیچ گونه نظر خاصی از پیش موجود نبوده است و احتمالا فونت پیش فرض خود سایت به عنوان فونت اصلی انتخاب شده است.

سایت شهرداری با انواع مرورگرهای اصلی ( Internet Explorer/ Firefox/ Google Chrome)  باز می شود. همیچنین اندازه آن قابل تطبیق با انواع سایز های موبایل و تبلت نیز هست. اما در صورت نیاز به برنامه هایی مثل Flash / Java  و ... دسترسی به آن ها از طریق این سایت امکان پذیر نیست. در این بخش از نقاط قوت سایت می توان به عدم وجود تبلیغات و پاپ آپ های همیشه مزاحم اشاره کرد.

آسانی ناوبری سایت

در مجموع باید گفت که قالب سایت به صورتی نسبتا مناسب و منطقی طراحی شده است، به طوری که اکثر منو ها و باکس ها طبق قاعده و پیش بینی کاربر در قسمت های معین خود قرار دارند.

بحث پایانی

سایت شهرداری لار همانطور که قبل تر نیز به آن اشاره شد، از لحاظ کیفیت اطلاع رسانی- و نه از لحاظ به روز بودن- نمره قبولی را دریافت می کند، اما  دو نقطه ضعف بزرگ آن که باید برطرف شوند، یکی تعاملی نبودن سایت و دیگری عدم حضور محصولات چند رسانه ای است که به مضرات نبود آن ها، و در مقابل اهمیت حضورشان در سطور قبلی اشاره شد.